თითოეულ ბავშვს განვითარების საკუთარი ტემპი ახასიათებს, თუმცა მნიშვნელოვანია, გარკვეულ პერიოდში ამა თუ იმ უნარის განვითარება და მასზე დაკვირვება.

რა უნდა გაითვალისწინოს მშობელმა და რა შემთხვევაში დაგეგმოს სპეციალისტთან ვიზიტი 1 წლამდე ბავშვის შემთხვევაში?

1-დან – 3 თვემდე ბავშვის უნარები უნდა იყოს ასეთი:

მოტორიკა

• იჭერს საგანს
• ზურგზე წოლისას ხელები მოაქვს შუაში
• მუცელზე წოლისას სწევს თავს
• მუცელზე წოლისას,მკლავებით იჭერს ზედა ტანს
• მუცელზე ან ზურგზე წოლისას შლის ფეხებს
• ხსნის და კრავს ხელის მტევნებს
• აწვება ფეხებს, როცა ტერფები მყარ ზედაპირს ეხება
• ხანდახან ტრიალდება მუცლიდან ზურგზე

შემეცნება

• რეაგირებს ხმებზე
• აკვირდება სახეს
• თვალს/თავს აყოლებს მოძრავ ნივთებს
• ცნობს ნაცნობ ნივთებს და ადამიანებს
• იწყებს თვალისა და ხელის კოორდინირებას

ენა-მეტყველება

• გამოსცემს წოვის ხმას
• იღიმის ხმის გაგონებისას
• ღუღუნებს, თამაშობს ხმებით
• აშინებს ხმამაღალი ხმები

სოციალურ-ემოციური

• ამყარებს თვალით კონტაქტს
• სხვის ღიმილს ღიმილით პასუხობს
• სიამოვნებს ადამიანთან თამაში
• ხდება კომუნიკაბელური

4-დან 7 თვემდე ბავშვის უნარები უნდა იყოს ასეთი:

მოტორიკა

• იწევს გაშლილი ხელებისკენ
• ხელებზე დაყრდნობით ჯდება
• მთელი წონით ეყრდნობა ფეხებს
• სწვდება ტერფებს
• გადააქვს ნივთი ხელიდან ხელში
• იჭერს ნივთებს რამდენიმე თითის გამოყენებით
• ხშირად ბრუნავს მუცლიდან ზურგზე და პირიქით

შემეცნება

• თამაშობს ჭიტას
• უყურებს ოჯახის იმ წევრს, ვისაც ასახელებენ
• სწავლობს საგნებს ხელებით და პირით
• პოულობს ნახევრად დამალულ ნივთებს
• იჭერს მის წინ დაკიდებულ ნივთებს
• როცა ნივთი ვარდება, აყოლებს თვალს

ენა-მეტყველება

• ხმამაღლა იცინის და გამოსცემს ხმამაღალ ხმებს
• პასუხობს ხმას ხმით
• როცა ემშვიდობებიან, აქნევს ხელს
• ხმით გამოხატავს სიამოვნებას და უსიამოვნებას
• იყურება იქით, საიდანაც ხმა მოდის
• იწყებს ბგერების გამეორებას

სოციალურ-ემოციური

• სიამოვნებს სხვებთან თამაში, რეაგირებს ემოციაზე
• აინტერესებს სარკის ანარეკლები
• როდესაც გაღიზიანებულია, დაახლოებით ნახევარ საათში მშვიდდება

8-დან 12 თვემდე ბავშვის უნარები უნდა იყოს ასეთი:

მოტორიკა

• ცოცავს მუცელზე
• ეყრდნობა ხელებს და მუხლებს
• ჯდება, დგება ავეჯზე დაყრდნობით
• ჯდომიდან გადადის ხოხვის მდგომარეობაში
• დადის ავეჯზე დაყრდნობით
• დგება დახმარების გარეშე
• სამი თითით იღებს საგნებს
• იყენებს საჩვენებელ თითს
• ნივთებს დებს ყუთში
• იღებს ნივთებს ყუთიდან
• ჯღაბნის

შემეცნება

• უყურებს დასახელებულ ნახატს
• შეიმეცნებს სხვადასხვა გზით (ჩხარუნი, სროლა, დარტყმა)
• სიამოვნებს წიგნში ნახატების დათვალიერება
• იმეორებს ჟესტებს
• იწყებს მარტივ თამაშებს: ჭიტა, გაგორება
• პოულობს დამალულ ნივთს

ენა-მეტყველება

• ამბობს „დადადა“, „ბაბაბა“
• ეძახის „დადა“, „მამა“ კონკრეტულ ადამიანებს
• რეაგირებს „არა“-ზე და დროებით წყვეტს თამაშს
• რეაგირებს მარტივ მოთხოვნაზე - „მომე“
• აკეთებს მარტივ ჟესტებს, აქნევს თავს, უარის ნიშნად

სოციალურ-ემოციური

• მორცხვობს უცხოებთან
• ტირის, როცა დედა ან მამა მიდის
• სიამოვნებს, როცა მის თამაშში ერთვებიან
• იმეორებს ხმებს და ჟესტებს ყურადღების მისაქცევად
• შეიძლება „შეამოწმოს მშობლები“ ძილის დროს

თვითმოვლა

• თითებით ჭამს
• იწვდის ხელებს და ფეხებს ჩაცმისას
• შეიძლება დაიჭიროს კოვზი ჭამისას

მშობელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს და დაგეგმოს სპეციალისტთან ვიზიტი, თუ:

1-დან 4 თვემდე ბავშვი

• არ რეაგირებს მაღალ ხმებზე
• არ აყოლებს თვალს/თავს მოძრავ ნივთებს
• არ რეაგირებს ნაცნობი ადამიანის ხმაზე 2 თვიდან
• არ ეხება და არ იჭერს საგნებს 3 თვიდან
• არ უღიმის ადამიანებს 3 თვიდან
• ვერ იჭერს თავს კარგად 3 თვიდან
• არ ეხება და არ იჭერს სათამაშოებს

4 თვის ბავშვი

• არ იდებს ნივთებს პირში
• არ აწვება ფეხებს, როცა ტერფები მყარ ზედაპირს ეხება 4 თვიდან
• უჭირს ერთი ან ორივე თვალის მოძრაობა ყველა მიმართულებით
• თითქმის ყოველთვის უელმდება თვალები (ეს მოვლენა ნორმალურია პირველ თვეს

4-დან 7 თვემდე ბავშვს

• კუნთები ძალიან დაჭიმული აქვს
• კუნთები ძალიან მოდუნებული აქვს
• თავი უკან უვარდება, როცა ზის
• არ გამოხატავს არავითარ სითბოს/მიჯაჭვულობას მასზე მზრუნველი ადამიანის მიმართ
• თითქოს არ მოსწონს ადამიანების გარემოცვაში ყოფნა
• ერთი ან ორივე თვალი „გაურბის“, შიდა ან გარე მიმართულებით
• თვალები ხშირად უცრემლდება ან ძალიან მრგძნობიარეა შუქის მიმართ
• არ რეაგირებს მის გარშემო არსებული ხმების მიმართ
• უჭირს პირში ნივთების ჩადება
• არ აბრუნებს თავს ხმის მიმართულებით, რათა გაარკვიოს საიდან ისმის ხმა 4 თვის
• არ ბრუნდება მუცლიდან ზურგზე 6 თვის
• არ შეუძლია დახმარებით ჯდომა 6 თვის
• არ იცინის და არ გამოსცემს „ყლაპვის/წოვის“ ხმებს 5 თვის
• აქტიურად არ ცდილობს, არ იჭერს ნივთებს 6 თვის
• არ აყოლებს თვალს საგნებს
• არ გადააქავს „გარკვეული“ წონა ფეხებზე 5 თვის
• უჭირს თავის დაწყნარება, ტირის დიდი ხნის განმავლობაში

8-დან 12 თვემდე ბავშვი

• არ ხოხავს
• ერთი თვის განმავლობაში ხოხვისას მხოლოდ სხეულის ერთ ნაწილს იყენებს
• ვერ დგება დახამრებით
• არ ეძებს დამალულ საგნებს 10-12 თვის
• არცერთ სიტყვას არ ამბობს - მამა, დადა
• არ იყენებს ჟესტებს: ხელის, თავის დაქნევა
• არ რეაგირებს ახალ გარემოსა და ახალ ადამიანებზე
• არ ეძებს ახლობელს, როცა შეშფოთებულია
• არ აინტერესებს ჭიტას თამაში 8თვიდან
• არ ტიტინებს 8 თვის და ვერ ამბობს დედა, ბაბა, მამა...