„როდესაც ბავშვების ნამუშევრები გულდასმით და მიმზიდველადაა დოკუმენტირებული, ბავშვები ხედავენ, რომ მათი ძალისხმევა, მიზნები და იდეები მნიშვნელოვანია“, - ნათქვამია საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსა და გაეროს ბავშვთა ფონდის მიერ შექმნილ აღმზრდელის სახელმძღვანელოში.
ამ მხრივ, ყველაზე ხშირად გამოყენებულ ეფექტურ მეთოდებს კი წარმოადგენს ბავშვების პორტფოლიო და გამოფენები.
გთავაზობთ რჩევებს, თუ როგორ უნდა მოაწყოს ბაღის აღმზრდელმა ბავშვების მიერ შესრულებული ნამუშევრების გამოფენა:
გამოფენებზე შეიძლება წარმოვადგინოთ როგორც ბავშვის საქმიანობის პროცესის ამსახველი მასალა, ისე საბოლოო პროდუქტი - ნამუშევარი. მათი გამოფენა შესაძლებელია კედლებზე, ფანჯრებზე, მაგიდებზე, საგამოფენო დაფებზე, რაფებზე და ა.შ.
მიმდინარე პროექტების გამოფენა შეიძლება გახდეს უწყვეტი კვლევისა და დიალოგის საფუძველი ბავშვებს, აღმზრდელებსა და ოჯახებს შორის. ფოტოების, ნამუშევრების, ტექსტების გამოფენა სწავლის პროცესს ვიზუალურად თვალსაჩინოდ ხდის როგორც პროცესის უშუალო მონაწილეებისთვის, ისე სხვა პირებისთვის.
იმისათვის, რომ გამოფენებმა სათანადო მნიშვნელობა შეიძინოს, აღმზრდელმა მომზადებისას საკუთარ თავს უნდა დაუსვას რამდენიმე შეკითხვა:
- რა მიზანი აქვს იმ მასალას, რომელიც გამოფენაზე გაგვაქვს? ვისთვის არის ეს გამოფენა - ბავშვებისთვის, ოჯახებისთვის თუ სხვა სტუმრებისთვის?
- რას გვეუბნება გამოფენილი მასალა ბავშვების შესახებ? მათი სწავლისა და განვითარების შესახებ?
- არის თუ არა გამოფენის მიზანი ბავშვის ნამუშევრების აღიარება და პატივისცემა, თუ მას მხოლოდ დეკორატიული ხასიათი აქვს?
- რაზეა გამოფენა ორიენტირებული - მონაწილეობასა და დამთვალიერებლების აქტიურ ჩართულობაზე თუ მხოლოდ ინფორმაციის პასიურ მიღებაზე?
გამოფენის შინაარსის მნიშვნელობის წინ წამოწევასთან ერთად, აღმზრდელებმა ყურადღება უნდა მიაქციონ დიზაინსა და ხარისხს, რათა ხელი შეუწყონ ბავშვების ესთეტიკურ განვითარებას და უფრო ნათლად გადასცენ სათქმელი ოჯახის წევრებსა და სხვა სტუმრებს.
გამოფენა შეიძლება მოიცავდეს ფოტოებს, ნამუშევრების ნიმუშებს, აღწერილობებს, ჩაწერილ დიალოგებსა და სხვა რესურსებს.
გამოფენების ადგილი მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს იმას, თუ რამდენად კარგად მოხერხდება მათი გამოყენება.
- გამოფენის სტენდები უნდა მდებარეობდეს შესაბამის სამუშაო სივრცესთან ახლოს. მაგალითად, თუ გამოფენაზე ნაჩვენებია ბავშვების ექსპერიმენტები მცენარეებზე, იგი უნდა მდებარეობდეს იმ სივრცის სიახლოვეს, სადაც ექსპერიმენტები ჩატარდა. ეს სტრატეგიული განლაგება სტიმულს აძლევს აზროვნებას მოცემულ საკითხთან დაკავშირებით და ბავშვებისთვის სასარგებლო ამოსავალ წერტილს წარ-მოადგენს.
- გამოფენის სტენდები განლაგებული უნდა იყოს ბავშვის ხედვის სიმაღლეზე. იქ, სადაც ბავშვები სხდებიან იატაკზე ან სკამებზე, სტენდები კიდევ უფრო ქვემოთ უნდა განთავსდეს.
- უმჯობესია, ოთახში გვქონდეს რამდენიმე დაფა - მხოლოდ ერთი დიდი ზომის დაფა, სავარაუდოდ, ადვილად გადაიტვირთება.
იდეალურ შემთხვევაში, საგამოფენო სტენდები ან თაროები და ა.შ. ბავშვების ნამუშევრებს ლამაზად, ცხადად და მარტივად აღბეჭდავს. ამის მიღწვაში შემდეგი რჩევები დაგეხმარებათ:
- ყოველ ჯერზე გამოფინეთ მხოლოდ რამდენიმე ნივთი. უკეთესია ნივთები შეცვალოთ ან გადაანაცვლოთ, ვიდრე მუდმივად ამატოთ ახლები. ამით ბავშვები არ გადაიტვირთებიან და ინტერესსაც შეინარჩუნებენ. ამგვარად შესაძლებელი იქნება სხვადასხვა ბავშვის ნამუშევრების წარმოჩენაც. მნიშვნელოვანია, რომ გამოიფინოს უკლებლივ ყველა ბავშვის ნამუშევარი;
- გამოფინეთ მხოლოდ მიმდინარე სწავლის პროცესთან დაკავშირებული და გამოსადეგი მასალა. სტენდები უნდა იყოს სწავლა-სწავლების საშუალება და არა, მაგალითად, ადგილი იმ დღესასწაულის აღსანიშნავად, რომელსაც პროგრამასთან კავშირი არ აქვს;
- იმისათვის, რომ ნამუშევრებმა ყურადღება მიიპყროს, თითოეულ მათგანს გაუკეთეთ ჩარჩო და მოუფიქრეთ სათაური;
- ფონისთვის გამოიყენეთ სადა ფერი და ფაქტურა.
„გამოფენები წარმოადგენს პროგრამის ფარგლებში მიმდინარე ბავშვების საქმიანობების დემონსტრირების ერთ-ერთ საშუალებას. ამ გზით მშობლები იღებენ ინფორმაციას მათი შვილების საქმიანობისა და განვითარების შესახებ. მათ ამასთანავე ეძლევათ საშუალება, რომ ხელი შეუწყონ დოკუმენტირების მნიშვნელობის გაზრდას თავიანთი მოსაზრებების გაზიარებით. ხშირად მშობლები აღმზრდელებს აწვდიან ისეთ იდეებს, რომლებზედაც მათ თავად არ უფიქრიათ. მიმდინარე პროექტის დოკუმენტირების დათვალიერებამ შობლებს ეხმარება ასევე იმაში, რომ უფრო ინტენსიურად ჩაერთონ სასკოლო მზაობის პროგრამის ჯგუფის საქმიანობებში“, - წერია აღმზრდელის წიგნში.
იხილეთ ასევე:
„არ მიიყვანოთ ბავშვი ასეთ ბაღში“ - „ველური მეთოდები“ და პროგრამაში გაწერილი რჩევები
